Rabarber, meer dan lekker en gezond!

Begin Mei zien we de mooi gekleurde lange stengels rabarber weer in de winkels verschijnen. Rabarber is dan nog wel vrij goed verkrijgbaar, het valt wel onder de vergeten groente. Vroeger werd rabarber erg veel gegeten, het was in die tijd een gewone groente, net zo gewoon als bloemkool. Rabarber is anno 2021 aan een ware comeback bezig en dat is goed nieuws, want rabarber is lekker en gezond.

Het blijft echter een nogal vreemde eend in de wereld van verse groente. Als ze uit het blad komen zien ze eruit als gekleurde stelen bleekselderij. De smaak en kleur zijn anders, hoe vroeger in het voorjaar geoogst, hoe zoeter de rabarber-stelen zijn. De stelen worden meer zuur in de plant als deze langer blijven staan. De echte voormars-rabarber is dan ook het meest lekkerst.
Ook kun je de rabarber stelen maar moeilijk bereiden, ze worden vanzelf zacht en snotterig als je de stelen kookt. Daarom wordt rabarber meest toegepast in zoete gerechten ( toetjes, desserts, jam. saus, compote ) In dit artikel alles over rabarber!

WAT IS RABARBER?

Rabarber is familie van de duizendknop familie. Zijn oorspronkelijke naam is er eentje waar je tong bij blijft steken: Rheum mabarbarum. In Nederland begon men rond 1900 met de teelt. Maar rabarber staat al meer dan 5000 jaren bij de mens in de belangstelling en werd vroeger vooral als medicijn gebruikt. Rabarber ziet er prachtig uit: de stelen kunnen verkleuren van fel groen tot licht rood/roze en alles wat daar tussenin komt. De stelen zijn lang en vlezig. Het “vlees” van de steel is wit van kleur. Rabarber bezit ook donkergroene bladeren. Rabarberbladeren bevatten een zeer hoge dosis oxaalzuur (daarover later meer) en zijn hierom niet eetbaar. Je moet de bladeren, indien deze er nog aan zitten, dus altijd wegsnijden en weggooien. De niet-biologische rabarber die we in de supermarkt en markten en groenteboeren tegenkomen hebben vaak hun bladeren al niet meer, maar zeker de biologische soorten bezitten de bladeren nog. Verwijder deze dus altijd. Rabarber is een echte zomergroente, want ja, alhoewel het vooral als fruitsoort wordt gebruikt is het toch wel degelijk een groentesoort. We kunnen de eerste verse rabarber vinden vanaf eind Maart tot Juli/Augustus. Zowel de rabarbersoorten uit de kassen als koud van het land zijn ongeveer eind Maart goed verkrijgbaar. De eerste verse rabarberstelen zijn lichtgeel/rood/roze van kleur en voelen zeer pezig en knapperig aan.

Hoe zit dat nu met oxaalzuur?

Er gaan nogal wat verontrustende berichten te ronde over het oxaalzuur die de rabarber zijn karakteristieke zurige smaak geeft. Even een kort lesje over wat oxaalzuur nu precies is. Oxalaten komen van nature voor in mensen, planten en dieren. De mens maakt het aan als gevolg van de stofwisseling. Krijgen we teveel oxalaten binnen, bijvoorbeeld via het eten van teveel oxaalzuur-rijke groente, dan kan het niveau oxaalzuur flink stijgen en kunnen we bijvoorbeeld nierstenen ontwikkelen omdat oxalaten zich zeer gemakkelijk binden aan calcium. Deze complexen kunnen zich verspreiden in o.a. het urinewegstelsel (blaas, plasbuis, nierbekken, urineleiders) waardoor de plasbuis zich ophoopt met alle gevolgen van dien. Planten (groenten) maken oxaalzuur aan om zich te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Het oxaalzuur zorgt er bijvoorbeeld voor dat insecten die een plant of gewas willen aanvreten, een zeer onaangenaam gevoel in de bek krijgen. Dit kunnen wij als mensen ook ervaren, we krijgen vaak een naar mondgevoel (stroef op de tanden) als we bijten in verse oxaalzuur-rijke soorten. Moeten wij ook maar de oxaalzuur-rijke groente mijden? Nee, natuurlijk niet, daarvoor het het té lekker en ook wegen de nadelen niet op tegen de voordelen. Wel worden mensen die reeds last hebben van nierziekten, astma, jicht, botontkalking en artritis afgeraden oxaalzuur-rijke groente te eten. Ook mensen met een lekkende darm worden afgeraden oxaalzuur-rijke groente te nuttigen. Deze nemen namelijk ook zeer gemakkelijk oxalaten op, wat tot gevolg kan hebben dat het in de hersenen terecht kan komen om daar de hormoonbalans flink te verstoren. Vanuit dit standpunt bekeken lijkt het dan ook erg op een probleem als dat met caseïne en gluten. Het is niet bekend of oxalaten de darmen kunnen beschadigen. Oxalaten binden zich dus met calcium in ons lichaam. Als je verder van (gezegende!) goede gezondheid bent kun je gerust wat oxaalzuur-rijke groenten nuttigen. Meer lezen over oxaalzuur? Klik hier
Zeker nu er een ware trend heerst rondom groente smoothies, is het wel een puntje waar men op moet letten. Niet alleen rabarber is rijk aan oxaalzuur, maar ook groenten als:
En nog vele andere producten die we ook dagelijks gebruiken. Als je bijvoorbeeld iedere morgen een groente smoothie neemt met spinazie, of boerenkool, of bieten, kan je lichaam wat overbelast raken met oxaalzuur. Wissel iedere groente rijk aan oxaalzuur dan ook liefst om de drie dagen af. Eet niet dagelijks oxaalrijke groente. Er wordt ook vaak gedacht dat na een kookproces het oxaalzuur verdwijnt. Dit is helaas niet zo. Vroeger werd er een krijtje meegekookt omdat zo gedacht werd dat het oxaalzuur in zijn geheel werd onttrokken uit de rabarber. Dit is niet geheel zo: het neemt wel wat weg, maar erg veel is dit niet en het geeft de rabarber een vieze smaak. Ook de rabarber schillen en kort voorkoken en het vocht weggieten zet weinig zoden aan de dijk. Oxaalzuur is een anti-nutriënt, net als bijvoorbeeld fytinezuur. Met een goede balans in je voeding hoef je niets te laten staan.Lees hier meer over oxaalzuur.

HOE GEZOND IS RABARBER?

Rabarber is ontzettend gezond. Het bevat nauwelijks calorieën, en bezit alle mineralen. Van al deze mineralen is er niet erg veel aanwezig, maar omdat ze allemaal zo’n beetje voorkomen versterken deze mineralen elkaar in hun werking. Rabarber bevat aardig wat kalium.  Rabarber werkt ook laxerend. Het versterkt de maag, en werkt effectief tegen bloedarmoede ,niet in de laatste plaats vanwege het hoge aantal aanwezige ijzer. Het is verder rijk aan vitamine C en vitamine B1,B2, en B6. Rabarber werkt tevens reinigend voor de lever. Chinese wetenschappers ontdekten in 2014 dat rabarber mogelijk ontstekingsremmend kan werken. In rabarber zijn vrij veel fytonutriënten aanwezig, en veel vezels.

HOE BEREID JE RABARBER?

Van rabarber maken we vooral zoete nagerechten als compote, moes, en gebruiken we het door toetjes. De combinatie van zuur/fris met zoet doet het erg goed. Gebruik het liefst de verse oogst rabarber. Rabarber ouder dan twee tot twee en halve maand worden al niet meer verkocht omdat deze te rijk zijn aan oxaalzuur. Zoals eerder geschreven mag je ook de bladeren niet eten. Bereid dus de rabarber liefst op de dag van aankoop. let ook goed op de kleur, vlezigheid, en de steel moet stevig aanvoelen. De uiteinden mogen niet al te uitgedroogd zijn. Was de stelen goed en zorgvuldig. Zorg dat alle klein/aarde is verdwenen. Snij de stelen in stukken en verwijder eventuele vlezige draden. Spoel opnieuw de stukjes zorgvuldig af. Zet ze vervolgens op het vuur met een klein laagje water en wat zuivere stevia, of erythritol.  De hoeveelheden suiker is zeer afhankelijk van je eigen smaak. Sommigen willen juist een compote wat nog lekker friszuur is van smaak, gebruik dan wat minder suiker. Hou je van wat zoeter, gebruik dan meer suiker. Laat het op hoogvuur koken tot alles gaat borrelen, zet het vuur dan wat lager en laat het onder regelmatig roeren tot moes koken. Proef ook steeds even of de compote zoet genoeg is. Schenk de compote in een schone glazen pot en draai de deksel goed aan. Zet dit even een korte tijd op zijn kop. Dit zorgt ervoor dat er vacuüm wordt getrokken. Draai de pot weer om en druk in het midden van de deksel tot je een klik hoort. Laat verder afkoelen en bewaar dan in de koelkast.

LEKKERE RECEPTEN MET RABARBER!

Rabarber wordt zoals eerder geschreven voornamelijk gebruikt als zoet gerecht, Meest populair is de compote, maar tegenwoordig vinden we ook steeds meer kant en klare rabarber sauzen, jam/ confituren en zuivel toetjes in de winkels. Het leukste blijft uiteraard om zelf van alles met versrabarber te maken, zeker omdat ze maar kort verkrijgbaar zijn. Met o.a jam / confiture en compote kun je vervolgens weer erg veel lekkere dingen maken / bakken. Denk aan heerlijke desserts, rabarber taarten en cake. Ook ik maak graag veel lekkers met rabarber. Ik heb al mijn rabarber recepten op een rij gezet om je hopelijk te inspireren om ook eens aan de slag te gaan met rabarber!

Deze verrukkelijke rabarber saus kun je opwarmen en als warme saus over ijs serveren! KLIK HIER om naar het recept te gaan.

 

De echte, traditionele compote mag uiteraard in dit rijtje niet ontbreken! KLIK HIER om naar het recept te gaan.

 

SAM_5754-1200x800

Zoet meets hartig in deze heerlijke rabarber-preitaart! KLIK HIER om naar het recept te gaan 

 

SAM_5656-1200x800

HHHmmmm…vegan rabarbercakes! KLIK HIER voor het recept!

 

SAM_5643-1200x800

Simpel en lekker, deze rabarber jam zonder suiker! KLIK HIER voor het recept 

 

3 Reacties op “Rabarber, meer dan lekker en gezond!

  1. De link van de appel preitaart werkt niet, net zoals de link van rabarberjam zonder suiker en de compote……jammerrrrrr, lijkt me zo lekker om te maken! Groet, Ingrid

    • is hersteld…je kunt overigens ook gewoon de recepten terugvinden via de zoekbalk 😉

  2. Hoe lang zijn compote en dessertsaus zoals door jou beschreven houdbaar en/of wat te doen om ze langer houdbaar te maken?

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *